Τρίτη 31 Αυγούστου 2010

Ανεργία

Όταν γράφτηκε αυτό το τραγούδι των UB40 1 στους 10 στη Βρετανία ήταν άνεργος. Στο γεγονός αυτό αναφέρεται το τραγούδι, καταγγέλλοντας μια κοινωνία που αδιαφορεί για τους ανθρώπους που βρίσκονται στο περιθώριο και υποφέρουν.


Μετανάστευση

Το τραγούδι γράφτηκε για μετανάστες που σκοτώθηκαν κατά τη συντριβή του αεροπλάνου που τους επέστρεφε στην πατρίδα τους μετά την απέλασή τους από την Αμερική.

Δευτέρα 30 Αυγούστου 2010

Βία

Σχολική βία

Ορίζοντας τη σχολική βία
Η σχολική βία αναφέρεται στην επιβολή της βούλησης ενός μέρους της εκπαιδευτικής διαδικασίας σε κάποιο άλλο και η πρόκληση ζημιάς ή βλάβης. Οι μορφές της σχολικής βίας περιλαμβάνουν τη λεκτική, τη σωματική, την ψυχολογική, τη σεξουαλική βία και το βανδαλισμό. Η σχολική βία περιλαμβάνει και εγκληματικές ενέργειες σε ορισμένα κράτη, όπως για παράδειγμα στην Αμερική αλλά  και σε κάποια κράτη στην Ευρώπη
Διαβάστε όλη την εργασία εδώ

            "Με τον όρο Bullying νοείται μια διαρκής και επαναλαμβανόμενη για σεβαστό χρονικό διάστημα πράξη παρενόχλησης από έναν ή περισσότερους δράστες προς ένα ή περισσότερα θύματα, η οποία παίρνει τη μορφή της σωματικής, της λεκτικής, της συναισθηματικής ή και της σεξουαλικής απειλής και πράξης. Κίνητρο των εκφοβιστών αποτελεί η πρόκληση σωματικού ή και ψυχικού πόνου. Μπορεί να πάρει τη μορφή ανοιχτής επίθεσης (βρισιές, προσβολές, ξύλο, σπρώξιμο, κλωτσιές κτλ.) ή τη μορφή του έμμεσου εκφοβισμού, με περισσότερο συγκεκαλυμμένο τρόπο (διάδοση φημών, εξοστρακισμός από τις παρέες).
              Το bullying ως εκδήλωση τοποθετείται στο πλαίσιο της ενδοσχολικής βίας. Σαφώς αποτελεί μορφή επιθετικής συμπεριφοράς, η οποία όμως διαφοροποιείται από τις ενδοσχολικές συγκρούσεις. Κι αυτό γιατί στον εκφοβισμό το θύμα επιλέγεται ως ο ανίσχυρος και αδύναμος αντίπαλος, η επίθεση εναντίον του προγραμματίζεται και επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, με πρώτιστο στόχο την ανάδειξη και επιβεβαίωση της ισχύος του θύτη. Αντίθετα στις ενδοσχολικές συγκρούσεις τα συγκρουόμενα μέλη είναι ισότιμα, οι συμπλοκές μεταξύ τους τυχαίες και μεμονωμένες, με στόχο περισσότερο ένα "παιχνίδι" κυριαρχίας, παρά την τελική εδραίωση της ισχύος της μιας ή της άλλης ομάδας.

             Οι έρευνες για το σχολικό εκφοβισμό, που ξεκίνησαν από τις Σκανδιναβικές χώρες, επεκτείνονται και σε πολλές άλλες χώρες σήμερα στον κόσμο και είναι κατεξοχήν επικεντρωμένες στα παιδιά -θύματα, παρότι κρίνεται ιδιαίτερα αναγκαίο να υπάρξει εξίσου εστίαση στην προσωπικότητα και τα χαρακτηριστικά και του παιδιού -θύτη. 

            Τα παιδιά -θύματα, βάσει διεθνών και ελληνικών ερευνητικών δεδομένων, εμφανίζουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, αδυναμία επίλυσης προβλημάτων, καταθλιπτικά στοιχεία, συναισθηματικές δυσκολίες, αίσθημα μοναξιάς, ενώ οι χαμηλές σχολικές επιδόσεις και οι απουσίες κατά τη φοίτηση είναι συχνά φαινόμενα. Τα παιδιά-θύματα εμφανίζουν στο μέλλον αδυναμία να αναλάβουν ευθύνες, να επιδείξουν συνέπεια στον κοινωνικό τους ρόλο, να συνάψουν διαπροσωπικές σχέσεις ή να έχουν ομαλή σεξουαλική ζωή.

              Από την άλλη τα παιδιά -θύτες εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά μελλοντικής παραβατικής συμπεριφοράς, χρήσης ουσιών και εμπλοκής με το νόμο και χαρακτηρίζονται από αδυναμία τήρησης κανόνων και ορίων, διογκωμένη συνήθως αυτοεικόνα, επιθετικότητα, έντονο παρορμητισμό, μειωμένη ικανότητα αυτοελέγχου, έλλειψη αίσθησης του μέτρου και απόλυτη έλλειψη ενσυναίσθησης (της δεξιότητας να μπορούν να μπαίνουν στη θέση του άλλου και να νιώθουν τον πόνο που του προκαλούν)

Από ομιλία του καθηγητή Ψυχολογίας Α. Γιοβαζολιά. 


Όταν τα πράγματα στο σχολείο αγριεύουν: φυλλάδιο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Τα αίτια της σχολικής βίας







Διαβάστε επίσης ένα άρθρο στην Ελευθεροτυπία που αναφέρεται στα αίτια της σχολικής βίας, σχετίζοντάς τα κυρίως με τα προβλήματα του υφιστάμενου εκπαιδευτικού συστήματος. 






Στατιστικά στοιχεία
Από έρευνα (2006) που πραγματοποίησε τοΕΠΙΨΥ(Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής) με διευθυντή τον καθηγητή Κ.Ν.Στεφανή, σε μαθητές εφηβικής ηλικίας στη χώρα μας. Μιας έρευνας που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής Έρευνας Behaviour in School- aged Children (HBSC), υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου οργανισμού Υγείας.
Όσον αφορά την ενδοχολική βία, τα αποτελέσματα της έρευνας είναι αποκαλυπτικά ένας στους 2 εφήβους ηλικίας 11-15 ετών (49,9%) συμμετείχαν σε ενοχλητικά πειράγματα προς κάποιον άλλο μαθητή ή μαθήτρια στο σχολείο κατά τους τελευταίους δύο μήνες πριν από τη διεξαγωγή της έρευνας. Ένας στους 2 μαθητές ηλικίας 11 με 15 ετών (48, αναφέρει σε σχετική ερώτηση ότι έχει έρθει άγρια στα χέρια με κάποιον ή κάποιους άλλους μαθητές%) τον τελευταίο χρόνο πριν από την έρευνα. ΄Μεταξύ των τριών ηλικιακών ομάδων, οι 13χρονοι εμφανίζονται σε μεγαλύτερο ποσοστό (56,4%) να εμπλέκονται σε καβγάδες απ' ό,τι οι 11χρονοι ( (44,1%).








Κυριακή 29 Αυγούστου 2010

Ρατσισμός: Σχεδιάγραμμα


Ρατσισμός

Απαγορεύεται κάθε διάκριση ιδίως λόγω φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, γενετικών χαρακτηριστικών, γλώσσας, θρησκείας ή πεποιθήσεων, πολιτικών φρονημάτων ή κάθε άλλης γνώμης, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας, περιουσίας, γέννησης, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.
Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Άσκηση
Το δικαίωμα στην ισότητα είναι θεσμικά κατοχυρωμένο.
Στην πράξη όμως;
Γράψε μια παράγραφο στην οποία θα αναφέρεσαι σ’ αυτή την αντίφαση. Ποια μέθοδο ανάπτυξης παραγράφου θα χρησιμοποιήσεις;

ΟΡΙΣΜΟΣ
«Ρατσισμός» είναι το σύνολο των πεποιθήσεων, ιδεολογιών και διαδικασιών που εδραιώνουν έμμεσες ή άμεσες διακρίσεις ή απόρριψη εναντίον άλλων ατόμων, διαφορετικής φυλής, θρησκεύματος, κουλτούρας ή ιδεολογίας

          Διαφορές στο φύλο, τη φυλή ,την εθνική καταγωγή, την ηλικία, τη φυσική δύναμη και ικανότητα, την οικονομική τάξη, τις σεξουαλικές προτιμήσεις και πολλές άλλες.

          Αυτές οι διαφορές  χρησιμοποιούνται για να στηρίξουν προϋπάρχουσες  κοινωνικές διακρίσεις  και να χωρίσουν τους ανθρώπους με κριτήριο τη δύναμη

ΜΟΡΦΕΣ
Φυλετικός: προκατάληψη εναντίον Εβραίων, Τσιγγάνων, Εγχρώμων.
Εθνικός: διακρίσεις σε βάρος μεταναστών και μειονοτήτων καθώς και πολιτικών προσφύγων που προέρχονται κυρίως από την Αν. Ευρώπη και τις τριτοκοσμικές χώρες.
Κοινωνικός: μεροληπτική στάση που μπορεί να οδηγήσει σε διαχωρισμό, στιγματισμό, περιθωριοποίηση, κοινωνικό αποκλεισμό των ατόμων - ομάδων που υφίστανται τη ρατσιστική αντιμετώπιση. Κριτήρια κοινωνικού ρατσισμού αποτελούν: το φύλο, το μορφωτικό επίπεδο, η οικονομική κατάσταση, το επάγγελμα, η καταγωγή, οι θρησκευτικές - ιδεολογικές πεποιθήσεις, η εξωτερική εμφάνιση, οι αποκλίνουσες κοινωνικές κατηγορίες (ομοφυλόφυλοι, ιερόδουλες, χρήστες ναρκωτικών, πρώην κατάδικοι...) και η φυσική κατάσταση (άτομα με ειδικές ανάγκες, φορείς ανίατων ασθενειών).

Ασκήσεις: 1. Γράψε μια παράγραφο στην οποία θα αναφέρεσαι στις μορφές του ρατσισμού. Ποιον τρόπο ανάπτυξης παραγράφου θα ακολουθήσεις;
2. Υπάρχει ρατσισμός στη χώρα μας; Γράψε μια παράγραφο στηρίζοντας την άποψή σου με παραδείγματα.





ΑΙΤΙΑ
1.       Ψυχολογικά: Η τάση για ανάδειξη και υπεροχή υπάρχει έμφυτη σε κάθε άνθρωπο. Όταν αυτή εξωτερικεύεται, οδηγεί στην υποτίμηση του άλλου, ανθρώπου ή λαού. Συμπλέγματα ανωτερότητας – κατωτερότητας : όσοι αισθάνονται ανώτεροι , επιβεβαιώνουν με τη ρατσιστική τους συμπεριφορά απέναντι σε αδύναμες μειονότητες , την «ανωτερότητά» τους. Όσοι πάλι αισθάνονται ανασφαλείς και μειονεκτικοί , εντασσόμενοι στην ομάδα των ρατσιστών νιώθουν ανακούφιση και ικανοποίηση , αφού πιστεύουν ότι κάτι προσφέρουν και ότι υπηρετούν μια ιδέα ή έναν αρχηγό.

2.       Οικονομικά : Πολλές φορές ο ρατσισμός και η περιθωριοποίηση κάποιων ομάδων διατηρεί τις τελευταίες σε υποβαθμισμένη θέση , χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα και έτσι εξυπηρετεί τα οικονομικά συμφέροντα των ισχυρών κοινωνικών ομάδων.
3.       κοινωνικά αίτια: ο τρόπος λειτουργίας της πολιτείας συχνά δημιουργεί προβλήματα αρμονικής συνύπαρξης. Τέτοια προβλήματα είναι η βία και η εγκληματικότητα, η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, η κοινωνική αδικία και ανισότητα, η πολυεθνική σύσταση της κοινωνίας.
Σήμερα, η συρροή προσφύγων στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ευρώπης εξηγεί την έξαρση του προβλήματος: Σύνδεση της μετανάστευσης με τα υπάρχοντα κοινωνικά προβλήματα (ανεργία, εγκληματικότητα)

έλλειψη παιδείας: Τα άτομα χωρίς παιδεία δεν έχουν καλλιεργημένη κριτική σκέψη ούτε διευρυμένα κριτήρια προσέγγισης και αποτίμησης προσώπων και φαινομένων. Έτσι ,  βλέπουν τα πράγματα μονόπλευρα και συχνά πέφτουν στην παγίδα της προκατάληψης που οδηγεί στο ρατσισμό.
Φανατισμός (εθνικιστικός – θρησκευτικός). Παρατηρείται έξαρση του φαινομένου σήμερα (νεοφασισμός – θρησκευτικός φονταμενταλισμός)
4.       Ψυχολογικά: Η τάση για ανάδειξη και υπεροχή υπάρχει έμφυτη σε κάθε άνθρωπο. Όταν αυτή εξωτερικεύεται, οδηγεί στην υποτίμηση του άλλου, ανθρώπου ή λαού. Συμπλέγματα ανωτερότητας – κατωτερότητας : όσοι αισθάνονται ανώτεροι , επιβεβαιώνουν με τη ρατσιστική τους συμπεριφορά απέναντι σε αδύναμες μειονότητες , την «ανωτερότητά» τους. Όσοι πάλι αισθάνονται ανασφαλείς και μειονεκτικοί , εντασσόμενοι στην ομάδα των ρατσιστών νιώθουν ανακούφιση και ικανοποίηση , αφού πιστεύουν ότι κάτι προσφέρουν και ότι υπηρετούν μια ιδέα ή έναν αρχηγό.

ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

1.       Οικονομικές: εκμετάλλευση των αδύναμων κοινωνικά ομάδων από τις δυνατές.
2.       Κοινωνικές:
3.              Κοινωνική ανισότητα:  αποκλεισμός κάποιων κοινωνικών ομάδων από αγαθά, όπως: πηγές πλούτου, εργασία,  κατοικία,  εκπαίδευση, φυσική ασφάλεια, προστασία από το νόμο και εκπροσώπηση στην κυβέρνηση Περιθωριοποίηση μεγάλων ομάδων του πληθυσμού. _  βία
      Αδυναμία συνεργασίας και αναστολή της προόδου
      περιθωριοποίηση των διαφορετικών
3. Ψυχολογικές: απαισιοδοξία, απογοήτευση , ανασφάλεια



ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Η ευθύνη για την αντιμετώπιση αυτών των ρατσιστικών φαινομένων επιμερίζεται τόσο στην οργανωμένη πολιτεία όσο και στα άτομα μεμονωμένα.

α. Φορείς κοινωνικοποίησης:

οικογένεια: Καλλιέργεια σεβασμού προς το διαφορετικό.  Απαλλαγή από προκαταλήψεις και στερεότυπα και μετάδοση αξιών.

Παιδεία που καλλιεργεί την κριτική στάση απέναντι σε ρατσιστικές αντιλήψεις, ενισχύει τις ηθικοπνευματικές αντιστάσεις στην μισαλλοδοξία και το φανατισμό και ενθαρρύνει το σεβασμό και την ανοχή στην ετερότητα / διαφορετικότητα με τις ποικίλες μορφές της μέσω της διαπολιτισμικής αγωγής. Βασικοί φορείς της παιδείας αυτής είναι η εκπαίδευση, τα Μ.Μ.Ε., οι πνευματικοί άνθρωποι, οι πολιτιστικοί φορείς κ.α.

β. Ρόλος της πολιτείας
΄Εμπρακτη ευαισθητοποίηση σχετικά με την κατοχύρωση και περιφρούρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής των ευπαθών κατηγοριών στο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτιστικό αγαθό, δικαίωμα στην εργασία, ασφάλιση, περίθαλψη, κοινωνική πρόνοια, εκπαίδευση, μόρφωση, διατήρηση πολιτιστικής ιδιαιτερότητας σε αρμονική συνύπαρξη με την κυρίαρχη κουλτούρα.
Καταδίκη και στηλίτευση των κρουσμάτων του ρατσισμού που εκφράζεται έμπρακτα με εκσυγχρονισμό των νομοθεσιών που εμμένουν σε ρατσιστικές αντιλήψεις.

γ. Ατομική ευθύνη:
Το άτομο οφείλει να απορρίπτει το ρατσισμό όχι μόνο θεωρητικά αλλά και έμπρακτα μέσα από τη στάση και συμπεριφορά του απέναντι στις ομάδες εκείνες που ευάλωτες στις οποιεσδήποτε ρατσιστικές αντιλήψεις.

Σάββατο 28 Αυγούστου 2010

Έρευνα για το ρατσισμό στην ελληνική εκπαδευτική κοινότητα

Αποτελέσματα έρευνας (2001)
  • Οι μαθητές που προέρχονται από άλλες χώρες φοιτούν στη μεγάλη πλεοψηφία των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ η μεγαλύτερη συχνότητα φοίτησης αλλοδαπών μαθητών εμφανίζεται στο δημοτικό σχολείο.
  • Σε πολλές περιπτώσεις, τα σχολεία αποτελούν χώρο διακρίσεων εις βάρος των αλλοδαπών μαθητών, που γίνονται τόσο από τους υπόλοιπους μαθητές και τους γονείς όσο και από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς και τις διευθύνσεις σχολείων. 
  • Υψηλά καταγράφονται τα ποσοστά ξενοφοβικής συμπεριφοράς και απόψεων που απέχουν πολύ από τις έννοιες της ισότητας και του σεβασμού της διαφορετικότητας, σε όλα τα κοινά που συνθέτουν την εκπαιδευτική κοινότητα.
  • Οι φορείς κοινωνικοποίησης των μαθητών, δάσκαλοι, καθηγητές και γονείς, εμφανίζονται στις απαντήσεις  τους πιο αρνητικοί απέναντι στην παρουσία των παιδιών μεταναστών στα ελληνικά σχολεία, όσο και εν γένει απέναντι στην παρουσία των αλλοδαπών στη χώρα μας, σε σχέση με τους μαθητές της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα οι μαθητές δημοτικού εμφανίζουν την καλύτερη γνώμη και συμπεριφορά απέναντι στους αλλοδαπούς συμμαθητές τους.


Σύμφωνα με τη συγκριτική ανάλυση των στοιχείων της έρευνας, η ξενοφοβική συμπεριφορά παρουσιάζει ισχυρή σχέση εξάρτησης με τις εξής μεταβλητές:


Το βαθμό γνωριμίας/συναναστροφής: 
Όσο μεγαλύτερος είναι ο βαθμός προσέγγισης Ελλήνων και αλλοδαπών τόσο μειώνονται οι ξενοφοβικές αντιλήψεις. Το στοιχείο αυτό είναι ιδιαίτερα ορατό στους μαθητές του δημοτικού από τους οποίους όσοι συνυπάρχουν, στην ίδια τάξη, με αλλοδαπούς μαθητές εμφανίζουν πολύ μεγαλύτερα ποσοστά αποδοχής και ανεκτικότητας του "διαφορετικού" από εκείνους που πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο με τα παιδιά των μεταναστών, και ακόμα μεγαλύτερα από όσους μαθητές δε γνωρίζουν - και δεν συναναστρέφονται - παιδιά από άλλες χώρες.  
Το μορφωτικό επίπεδο:
Μόρφωση και ξενοφοβία είναι μεγέθη αντιστρόφως ανάλογα. Όπως προκύπτει από την έρευνα στο κοινό των γονέων, οι γονείς με ανώτερη/ανώτατη μόρφωση εμφανίζουν χαρακτηριστικά περιορισμένη ξενοφοβική συμπεριφορά από τους γονείς με στοιχειώδη μόρφωση. 
Η  διαφορά αυτή αντανακλάται και στα παιδιά τους: τα παιδιά γονέων με υψηλότερο επίπεδο μόρφωσης είναι εμφανώς πιο δεκτικά στη διαφορετικότητα από τα παιδιά γονέων με χαμηλό επίπεδο μόρφωσης. 
Το φύλο
Σημαντικές διαφοροποιήσει ως προς την αποδοχή των αλλοδαπών μαθητών εμφανίζονται με βάση το φύλο των ερωτηθέντων στην έρευνα. Μητέρες και γυναίκες εκπαιδευτικοί φαίνεται να έχουν αντιλήψεις διακρίσεων σε μεγαλύτερο βαθμό από τους πατέρες και τους άντρες εκπαιδευτικούς. Ωστόσο η διαφορά αυτή αντιστρέφεται στο μαθητικό κοινό, όπου οι μαθήτριες είναι πολύ περισσότερο δεκτικές έναντι των αλλοδαπών συμμαθητών τους, από τους μαθητές. 

Την εκπαιδευτική βαθμίδα:
Οι γονείς των παιδιών του δημοτικού και οι δάσκαλοι είναι πιο ανήσυχοι και πιο επιρρεπείς στις διακρίσεις εις βάρος των αλλοδαπών μαθητών αλλά και των αλλοδαπών εν γένει, από τους γονε΄ς των παιδιών των γυμνασίων και λυκείων και τους καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 
Εντούτοις, και στο σημείο αυτό, η διαφορά αντιστρέφεται στο μαθητικό κοινό όπου οι μαθητές του δημοτικού είναι πολύ περισσότερο ανοιχτοί στην πολυπολιτισμικότητα συγκριτικα με τους μαθητές των γυμνασίων και των λυκείων.

  • Ένα άλλο συμπέρασμα που προκύπτει από την έρευνα είναι το γεγονός ότι τα σχολεία λειτουργούν ως καθρέφτης της κοινωνίας στον οποίο προβάλλονται τα ξενοφοβικά στερεότυπα για τον "αλλοδαπό μετανάστη", στερεότυπα που, ωστόσο, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Παρά την ανησυχία γονέων και καθηγητών σχετικά με την παρουσία των αλλοδαπών μαθητών στα σχολεία, τα προβλήματα που δημιουργούν οι μαθητές αυτοί είναι, κατά την κρίση τους, περιορισμένα.

Δείτε τη διαγραμματική παρουσίαση της έρευνας στη διεύθυνση:
http://www.unicef.gr/pdfs/KRES_UNICEF_rasism_xenophobia.pdf

Ρατσισμός


1.Δείτε ένα βίντεο που αφορά την προσπάθεια επιστημονικής θεμελίωσης του ρατσισμού.




2. Δείτε ένα βίντεο που αφορά τους Έλληνες ως θύματα και φορείς ρατσιστικών αντιλήψεων και συμπεριφοράς. 





















Ο Λαθρεπιβάτης
Μια ταινία μικρού μήκους για το ρατσισμό

Ο λαθρεπιβάτης (Schwarzfahrer) από tvxorissinora















7. Και μια πρόταση για ταινία:  Azur et Ashmar
Ο Αζούρ και ο Ασμάρ είναι δύο ομογάλακτα αγόρια διαφορετικής εθνικότητας, χρώματος και τάξης, τα οποία όμως συνδέουν άρρηκτοι δεσμοί αδελφικής αγάπης. Σύντομα οι δρόμοι τους θα χωρίσουν, ωστόσο η μοίρα θα τους ξανασμίξει και πάλι και οι δυο τους –μεγαλωμένοι πια- θα ξεκινήσουν ένα μαγικό ταξίδι ανταγωνισμού, φιλίας και αγάπης, προς αναζήτηση της νεράιδας των παιδικών τους παραμυθιών.

 Ένα αλλιώτικο παραμύθι βασισμένο στις λαϊκές παραδόσεις της Ανατολής. Ο Μισέλ Οσελό «παντρεύει» αριστοτεχνικά δύο εντελώς διαφορετικούς πολιτισμούς (Δύσης- Ανατολής) εκμηδενίζοντας τις αποστάσεις μεταξύ των λαών και εξυμνώντας τη φιλία και την ανθρώπινη συναδελφικότητα. 


Σχολικά...

Λεξικό σχετικών εννοιών


Ρατσισμός

Κείμενα για το ρατσισμό και την ξενοφοβία



Κείμενο 1: Ορατός και αόρατος ρατσισμός

Ιδιοτυπία της ελληνικής κοινωνίας είναι ότι αναγνωρίζει τον ρατσισμό κατά των μεταναστών και μειονοτήτων, όμως δεν αναγνωρίζει τον παλιωμένο και βαθιά αντιδραστικό μύθο περί ανωτερότητας μέρους των ευρωπαϊκών λαών, δηλαδή τον κλασικό ευρωκεντρικό ρατσισμό. Αντίθετα τον αναπαράγει ασυνείδητα και τυφλά μέσα από τους θεσμούς και ιδίως την εκπαίδευση. Όλα π.χ. τα σχολικά μας βιβλία αναπαράγουν άμεσα και έμμεσα το στερεότυπο που αποδίδει κατωτερότητα σε όλους τους λαούς και πολιτισμούς εκτός Ευρώπης, αλλά και στο κομμάτι εκείνο της Ευρώπης που ανήκει στην «Ανατολή» και στον «Νότο».
 Η αποδοχή του ευρωκεντρικού ρατσισμού έχει βλαβερές συνέπειες γιατί αυτόματα αποδίδει στην Ελλάδα διπλή κατωτερότητα (ανήκει και στην Ανατολή και στον Νότο). Είναι άρα αξιοπερίεργο να μην αμφισβητούν τον ταξινομικό μύθο οι Έλληνες με βάση τα διαθέσιμα πολλά, ισχυρά ιστορικά και επιστημονικά τεκμήρια. Αυτό συμβαίνει γιατί εγκλωβίζονται στον εθνικό μύθο που κάνει τον ευρωκεντρικό ρατσισμό αόρατο. Τον κρύβει ένα προπέτασμα καπνού ιδεολογικού: η «ανωτερότητα» των Ελλήνων εξαιτίας της αρχαιότητας. Διεκδικούμε ισότιμη θέση στην οικογένεια των «ανώτερων» λαών, ως απόγονοι των αρχαίων μας προγόνων.
 Το παγκόσμιο κύρος της αρχαιότητας γίνεται ιδεολογική παγίδα γιατί, όπως έδειξε η κρίση και τα ιδεολογικά της προϊόντα με όσα υποτιμητικά γράφτηκαν στον ευρωπαϊκό Τύπο για την Ελλάδα και τους Ελληνες, το κύρος της αρχαιότητας εναρμονίζεται θαυμάσια με τον κεντροευρωπαϊκό ρατσισμό. Άριστα μπορεί ο ίδιος Κεντροευρωπαίος να δακρύζει από συγκίνηση όταν πρωτοπατάει τον βράχο της Ακρόπολης και συγχρόνως να δηλώνει ότι οι Έλληνες είμαστε τεμπέληδες κτλ. και κακώς μας έβαλαν στην ΕΕ...
 Το πρόβλημα άρα είναι δικό μας. Ο αόρατος ρατσισμός που αναπαράγουμε στα σχολεία με εθνικό προσωπείο την ανιστορική αρχαιολατρία είναι αναγνώριση της υποτίμησης της Ελλάδας και του λαού της. Άρα βλάπτει βαθιά την εθνική ταυτότητα, προκαλεί αμφιθυμία για τη θέση της χώρας στην ΕΕ, οδηγεί σε αδυναμία αποτελεσματικής υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων... Τέλος, εμποδίζει τις εξελίξεις στον χώρο των ιδεών και διαιωνίζει το είδος πατριωτισμού που καλλιεργεί τη συντήρηση, τον αυταρχισμό και την ξενοφοβία.

Άννα Φραγκουδάκη, εφ. Τα Νέα, 10 -12-2011


Κείμενο 2

 

Οι δρόμοι της βίας

Συγκλονιστικά στοιχεία παρουσιάστηκαν χτες από το νεοσύστατο Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας, που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα με τη συμμετοχή 18 μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Η πρώτη πιλοτική καταγραφή περιστατικών ρατσιστικής βίας κάλυψε έναν εξαιρετικά περιορισμένο γεωγραφικό χώρο (στην Αθήνα την περιοχή Ομόνοιας, την πλατεία Αττικής, τον Άγιο Παντελεήμονα και ορισμένες περιοχές της Πάτρας). Άρα τα αποτελέσματα δεν αποτελούν ούτε καν την κορυφή του παγόβουνου.  Και όμως, σε ένα τρίμηνο έχουμε την αναλυτική τεκμηριωμένη καταγραφή 61 βίαιων ρατσιστικών επιθέσεων. Συχνά έχουμε περισσότερους από έναν θύτες, συνήθως οργανωμένες εξτρεμιστικές ομάδες που προκαλούν βαριές ή απλές σωματικές βλάβες αλλά και την καταστροφή περιουσιακών στοιχείων ή καταστημάτων. Σημαντικό εύρημα είναι επίσης η αυξανόμενη ομαδική βία με τη συμμετοχή ανηλίκων. Καταγράφεται οργάνωση στο δημόσιο χώρο (πλατείες κλπ.) και χρήση αυτοσχέδιων κυρίως όπλων, ωστόσο δυνάμει φονικών. Επιπλέον, προκύπτει η πρακτική «περιπολίας» από μαυροφορεμένους μοτοσικλετιστές, με κράνη ή καλυμμένο πρόσωπο οι οποίοι επιτίθενται εν κινήσει, συνήθως σε στάσεις λεωφορείων. Άλλες ομάδες, συχνά με τη συμμετοχή γυναικών, χρησιμοποιούν μεγαλόσωμους σκύλους για εκφοβισμό. Ειδική κατηγορία τέλοςαποτελούν τα πολλά περιστατικά όπου συνδέεται η αστυνομική με τη ρατσιστική βία, όταν ένστολοι, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους και σε επιχειρήσεις ρουτίνας, καταφεύγουν σε έκνομες ενέργειες και πρακτικές άσκησης βίας.
Είναι γνωστό πως σπανίως τα περιστατικά ρατσιστικής βίας καταγγέλλονται και ακόμα σπανιότερα διερευνώνται. Τα θύματα φαίνονται απρόθυμα να καταγγείλουν τις επιθέσεις, ακόμα και όταν έχουν νωπά τα σημάδια της βίας πάνω τους, είτε λόγω φόβου σύλληψής τους (εάν δεν έχουν νομιμοποιητικά έγγραφα), είτε επειδή το θεωρούνμάταιο. Οι ένοχοι παραμένουν στη συντριπτική πλειονότητα ασύλληπτοι αν και πολλές από τις εγκληματικές τους πράξεις διώκονται αυτεπάγγελτα, ενώ όταν προσαχθούν αφήνονται σύντομα ελεύθεροι. Η καταδίκη για εγκλήματα με ρατσιστικά κίνητρα είναι έννοια άγνωστη στη χώρα μας.
Τα παραπάνω αποκτούν ιδιαίτερη σημασία στη δίνη της μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Η υποβάθμιση και η αυξημένη παραβατικότητα σε περιοχές με μεγάλο αριθμό περιθωριοποιημένων μεταναστών και προσφύγων αποτελούνπρόσφορο έδαφος για εντάσεις, ξενοφοβικές συμπεριφορές και ανοχή απέναντι στη ρατσιστική βία. Ταυτόχρονα γίνεται πλέον ανοιχτά λόγος για «πολιτοφυλακές» που εκπαιδεύονται στα όπλα δήθεν για να αυτοπροστατευτούν. Κάτι τέτοιο θα έπρεπε να προκαλεί συναγερμό. Δυστυχώς όμως, αυτό που κυριαρχεί είναι ένας πλειστηριασμός σε ιδέες που αποτελούν υπόστρωμα ανοχής στη ρατσιστική βία. Τα ζητήματα διαχείρισης του μεταναστευτικού φορτίου μεταφέρονται στο πεδίο της ψηφοθηρικής τρομολαγνείας.
Στην επόμενη βουλή χρειάζεται ισχυρή παρουσία και συνεννόηση -ει δυνατόν διακομματική- βουλευτών που θα θέσουν σε υψηλή προτεραιότητα την αντιμετώπιση του ρατσιστικού φαινομένου σε νομοθετικό επίπεδο και σε επίπεδο κοινοβουλευτικού ελέγχου: πολιτικές πρόληψης, δημιουργία ενιαίου ειδικού συστήματος καταγραφής ρατσιστικών εγκλημάτων στο Υπουργείο Δικαιοσύνης (σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας), δημιουργία ειδικής αστυνομικής δομής, καθιέρωση ειδικών οδηγιών για την αστυνομική διερεύνηση του ρατσιστικού εγκλήματος, λογοδοσία και καταπολέμηση της ατιμωρησίας για οποιονδήποτε ελέγχεται για εμπλοκή σε τέτοια περιστατικά.
Κωστής Παπαϊωάννου*, εφ. Τα Νέα, 22-3-2012
(διασκευή)



Β. Ερωτήσεις

Α.1. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου (100 -120 λέξεις)
(25 μονάδες)
Β.1. α. Να διακρίνετε στην πρώτη παράγραφο του κειμένου το γεγονός από το σχόλιο του επιφυλλιδογράφου.
β. Να δώσετε έναν δικό σας τίτλο στο κείμενο με καθαρά πληροφοριακό χαρακτήρα.
(μονάδες 6+3=9)
Β.2. Να διακρίνετε τα δομικά μέρη της 3ης παραγράφου                     
 (μονάδες 6)
Β.3. Να διακρίνετε και να αιτιολογήσετε το είδος της σύνταξης στις προτάσεις που ακολουθούν:
α. Συγκλονιστικά στοιχεία παρουσιάστηκαν χτες από το νεοσύστατο Δίκτυο Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας.
β. Οι ένοχοι, όταν προσαχθούν,  αφήνονται σύντομα ελεύθεροι.
(μονάδες 4+6 =10)
Β.4. Να βρείτε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
(μονάδες 10)
      Γ.1. Με αφορμή το δημοσίευμα γράψτε και σεις ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στο ιστολόγιο του σχολείου σας στο οποίο θα διερευνάτε τα αίτια της έξαρσης ρατσιστικής βίας που παρατηρείται αυτό τον καιρό και θα προτείνετε τρόπους για την αντιμετώπιση του φαινομένου.