Παρουσίαση εργασίας για το πρόγραμμα e twinning "Uncovering art places in your town"

 Εργασία 1ης ομάδας - Group 1: Ghirlandina (The belltower of the Cathedral of Modena)

 

podcast 

Χάσμα γενεών, κριτήριο αξιολόγησης

Κείμενο 1. Το χάσμα των γενεών

(...)Το  κυρίαρχο, όμως, που απειλεί τον πολιτισμό μας είναι η διαφαινόμενη έχθρα μεταξύ των γενεών.

Η στάση σημαντικού μέρους των νέων απέναντι στους βιολογικούς τους φορείς είναι στάση, όχι απλώς κριτική, αλλά υπεροψίας και απόρριψης. Θυμίζει την αντίδραση μιας πολιτισμικής εθνότητας εναντίον μιας ξένης εθνότητας. Ιδιαίτερα η νεολαία που επαναστατεί επιδιώκει να κρατηθεί όσο μπορεί πιο μακριά από τη γενεά των γονέων τους. Όχι απλώς αγνοώντας την παραδοσιακή συμπεριφορά της, αλλά παρατηρώντας προσεκτικά όλες τις λεπτομέρειές της και κάνοντας ακριβώς το αντίθετο. Αυτοί οι νέοι έχουν, κατά τη γνώμη μου, πλήρη άγνοια των κινήτρων τους, και μάλιστα δίνουν συχνά διάφορες φαινομενικά λογικές εξηγήσεις. Τα αίτια πρέπει να αναζητηθούν σε λειτουργικές αδυναμίες της ανάπτυξής τους.

Η νεολαία έχει λόγους να πολεμάει τις διάφορες παθογένειες της κοινωνίας, και πράγματι αυτές υπάρχουν. Όσο, μάλιστα, διάστημα αυτή δεν θα διενεργείται πολιτικά, σε σημείο που να χάνει την ικανότητα να δέχεται τον διάλογο και την ύπαρξη και άλλης, εκτός της δικής της, αλήθειας, θα συμβάλλει στην αναγέννηση της κοινωνίας. Πρέπει να διδαχτεί στο σχολείο και στη ζωή ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να καταργήσουμε με τρόπο αυθαίρετο στοιχεία του πολιτισμού μας, χωρίς να γνωρίζουμε τις επιπτώσεις τους στην πορεία της κοινωνίας μας. Άλλωστε, η επιλογή των διατηρητέων γνώσεων και στάσεων είναι αποτέλεσμα πολύχρονης δοκιμασίας.

Απόσπασμα από άρθρο που δημοσιεύτητκε στην εφ. Μακεδονία, 03/10/2009

Του καθηγητή Χρήστου Β. Μασσαλά,  προέδρου του ΔΕ Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Συμβουλίου Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης 

Κείμενο 2: Πού είναι το χάσμα γενεών;

Μια άποψη για τη «μάχη» των γενεών είναι ότι υπάρχει κάποια επανάσταση των νέων ενάντια στην πατρική εξουσία και τουλάχιστον έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ γονέων και παιδιών. Σχετικά μ’ αυτό το σημείο έχουν συλλεχθεί στοιχεία από 500 και περισσότερους μαθητές τριών κολλεγίων της Νότιας Καλιφόρνιας. Ποσοστό 80% περίπου διατηρούν στενούς και φιλικούς δεσμούς με τους γονείς τους, 70% νιώθουν συνδεδεμένοι ή πολύ συνδεδεμένοι, 81% πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρχει επικοινωνία με τους γονείς και ποσοστό 78% νιώθουν πως οι γονείς των τους καταλαβαίνουν πάντα ή σχεδόν πάντα.

Ανεξάρτητα από το τι ακριβώς σημαίνει χάσμα ανάμεσα στις γενεές, το γεγονός είναι ότι μεταξύ παιδιών και γονέων δεν υπάρχει μεγάλη ένταση. Η θεωρία πως το περιβάλλον της οικογένειας αποτελεί τη σκηνή της αρχέγονης πάλης ανάμεσα στις δυνάμεις της εξουσίας και της επανάστασης είναι υπερβολική. Όπως είπε ο Λίμπελ: «Βρήκαμε πως υπήρχε πολύ λιγότερος καταναγκασμός εκ μέρους των γονέων και πολύ λιγότερη επανάσταση εκ μέρους των παιδιών από ότι φαντάζεται ο κόσμος».

Υπάρχει χάσμα γενεών; Ναι, όχι, ίσως. Είναι φανερό πως η απάντηση εξαρτάται από τα ειδικά θέματα, για τα οποία μιλούμε. Εάν πούμε ότι υπάρχει θεμελιώδης έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στις γενεές, τότε η απάντηση είναι οπωσδήποτε αρνητική. Από μία άποψη, η αντίληψη για την ύπαρξη χάσματος ανάμεσα στις γενεές αντιπροσωπεύει ένα είδος «λαϊκής» κοινωνιολογίας, μια από εκείνες τις συμπαθητικές και πρόχειρες συνθηματολογίες, που από καιρό σε καιρό κατακτούν τις εγωκεντρικές κοινωνίες. Η ταχύτητα με την οποία η παραπάνω συνθηματολογία εκπόρθησε τη λαϊκή αγωγή – μέσα από τις διαφημίσεις στα τηλεοπτικά παιχνίδια και τα όχι σοβαρά μυθιστορήματα – θα πρέπει να αποτελούσε αρκετή προειδοποίηση για το ότι η ομορφιά της κρύβεται στην επιπολαιότητά της. Κάτι συμβαίνει πραγματικά στους νέους. Αλλά το έχουμε παρεξηγήσει.

Απόσπασμα από δοκίμιο του Τζόζεφ Άντελσον, στο ∆οκίμια Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων Μέσης Εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας Κύπρου, Λευκωσία 1993

Θέματα
Α1. Ποια αντίληψη για το χάσμα γενεών εκφράζουν οι συγγραφείς των δύο παραπάνω κειμένων;
Α2.

Μόδα και νέοι. Κριτήριο αξιολόγησης

Η μόδα του piercing και οι κίνδυνοί της

Η μόδα του τατουάζ συνεχίζει να κερδίζει έδαφος. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι, ιδιαίτερα νέοι, καταφεύγουν στη μέθοδο αυτή για να κάνουν μια ζωγραφιά με τατουάζ στο δέρμα τους που θα τους προσδώσει κάτι το ξεχωριστό.

Παράλληλα κατά τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής μια άλλη μέθοδος στολίσματος του δέρματος, το γνωστό με την αγγλική ορολογία piercing.  Το piercing στην ουσία αποδίδεται στα Ελληνικά με τη λέξη τρύπημα.

Με το τρύπημα του δέρματος, των αυτιών, των χειλών, των αυτιών και ακόμη της γλώσσας ή των γεννητικών οργάνων, τοποθετούνται κάθε λογής στολίδια.

Τα στολίδια αυτά του δέρματος μπορεί να είναι δακτυλίδια, χαλκάδες και διάφορα άλλα αντικείμενα διαφόρων σχημάτων, χρωμάτων και κατασκευασμένα από ποικιλία μετάλλων ή άλλων υλικών.

Οι τεχνικές αυτές έχουν διάφορους κινδύνους. Το πρόβλημα πήρε διαστάσεις όταν κατά τις αρχές του 2003, ένας έφηβος πέθανε από επιπλοκές  τρυπήματος με πρόσδεση στολιδιού στα χείλη (piercing).

Είναι γνωστό ότι τόσο το τατουάζ όσο και το τρύπημα, έχουν συσχετισθεί με τη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών. Η μετάδοση της ηπατίτιδας, του ιού HIV που προκαλεί το AIDS, της φυματίωσης, της λέπρας, του συνδρόμου του τοξικού σοκ και άλλων ασθενειών έχουν συσχετισθεί με τις τεχνικές αυτές. Επιπρόσθετα σύμφωνα με στατιστικές, περίπου 50% των τρυπημάτων χρειάζονται στη συνέχεια ιατρική φροντίδα λόγω οξέων επεισοδίων μολύνσεων.

Τώρα μια νέα έρευνα που έγινε από την Ευρωπαϊκή Ένωση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις βαφές που χρησιμοποιούνται για τα τατουάζ.

Οι βαφές που τοποθετούνται μέσα στο δέρμα κατά το τατουάζ είναι βιομηχανικές βαφές που αρχικά είχαν κατασκευαστεί για τα αυτοκίνητα και για τις τυπογραφικές μηχανές. Δεν έγιναν ποτέ μελέτες για την επίδραση των βαφών αυτών στο ανθρώπινο σώμα.

Εύλογα λοιπόν διερωτούνται οι αρμόδιοι: Θα θέλατε να βάλετε στο σώμα σας βαφές που κατασκευάστηκαν για τα αυτοκίνητα;

Είναι σίγουρο ότι τα θέματα αυτά είναι πολύ σοβαρά και απαιτείται ρύθμιση για το πως πρέπει να γίνονται. Κανένας δεν μπορεί να απαγορεύσει σε κάποιον να κάνει τατουάζ ή οτιδήποτε άλλο θέλει για να διακοσμήσει το δέρμα του με τρυπήματα και στολίδια.

Εκείνο όμως που επιβάλλεται είναι να τεθούν οι δικλείδες ασφαλείας ούτως ώστε όλες αυτές οι τεχνικές να γίνονται κάτω από συνθήκες ασφάλειας, από πεπειραμένα άτομα, με κατάλληλα υλικά για ανθρώπινη χρήση και χωρίς κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών ή μόνιμης παραμόρφωσης του σώματος.

Ανάρτηση στον ιστότοπο medlook.net (ομάδα από επιστήμονες, γιατρούς, τεχνολόγους και άλλους συνεργάτες)

Θέματα

Α1.  Με ποιους κινδύνους σύμφωνα με το κείμενο έχουν συσχετιστεί τα τατουάζ και το piercing;

Α2. Να εντοπίστε στο κείμενο 5  συνδετικές λέξεις και να επισημάνετε τη λειτουργία τους στη συνοχή του.

Β1. 50% των τρυπημάτων χρειάζονται στη συνέχεια ιατρική φροντίδα.

Οι τεχνικές αυτές έχουν διάφορους κινδύνους.

Να ξαναγράψετε τις προτάσεις, αλλάζοντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με άλλες που θα ταίριαζαν σε ένα πιο επίσημο ύφος.

Β2. Το ύφος του κειμένου, ενώ γράφεται από ειδικούς επιστήμονες, είναι απλό. Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή των συντακτών του λαμβάνοντας υπόψη το σκοπό του συντάκτη και το κοινό στο οποίο πιθανόν απευθύνεται.

Β2. Να εντοπίστε τα στοιχεία πολυτροπικότητας του κειμένου και να εξηγήσετε τη λειτουργία τους.

Τα greeklish, κριτήριο αξιολόγησης

Κείμενο 1. Τα greeklish σκοτώνουν τη γλώσσα

Τα greeklish απειλούν την ελληνική γλώσσα. Η συνήθεια των μαθητών να χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο γραφής στο Διαδίκτυο ή στα γραπτά μηνύματα στο κινητό τους τηλέφωνο, επηρεάζει αρνητικά την ορθογραφική τους ικανότητα και οδηγεί στην αύξηση των λαθών τους στα γραπτά του σχολείου.

Σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σε μαθητές γυμνασίων και λυκείων της Κοζάνης, αλλά και σε φιλολόγους, οι τελευταίοι έχουν συναντήσει λέξεις γραμμένες σε greeklish σε ποσοστό 64,3%.

Παράλειψη τονισμού των λέξεων ή σημείων στίξης, χρήση λατινικών σημείων στίξης (κυρίως ερωτηματικών), συνδυασμός ελληνικών και λατινικών γραμμάτων στις λέξεις, ορθογραφικά λάθη (π.χ. ο αντί για ω), φωνητικά λάθη (π.χ. κς αντί για ξ) και σύντμηση λέξεων (π.χ. τεσπα αντί τέλος πάντων, τπτ αντί για τίποτα, δλδ αντί για δηλαδή, κ.ά.)

Οι φιλόλογοι παρατήρησαν και λάθη που χαρακτηρίζονται ως μη αναμενόμενα, όπως αλλαγή χρόνου ή προσώπου στα ρήματα, αλλαγή πτώσης στα ουσιαστικά, αντικατάσταση λέξης με άλλη, με εντελώς διαφορετική σημασία.

Συνολικά, το 77,4% των μαθητών χρησιμοποιούν greeklish, με σημαντική αύξηση μεταξύ γυμνασίου και λυκείου (67,8% στο γυμνάσιο, 88,5% στο γενικό λύκειο), ενώ .

Περίπου οι μισοί τα χρησιμοποιούν από δύο έως και περισσότερα χρόνια, πάνω από 63% τα χρησιμοποιεί καθημερινά, ενώ σε ποσοστό 15,7% γράφουν σε greeklish ακόμα και σε χειρόγραφα, όπως προσωπικές σημειώσεις, σχολικές εργασίες κ.α.

Σε ό,τι αφορά τους λόγους χρήσης, η πλειοψηφία (83,9%) είπε ότι τα χρησιμοποιεί από συνήθεια.

 Το 75,8% για εξοικονόμηση χρόνου και το 71,4% τα θεωρούν χρήσιμο ή βολικό εργαλείο και το 33,9% επειδή είναι «μόδα».

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε ποσοστό 38,7% οι μαθητές δήλωσαν πως γράφουν greeklish για να αποφεύγουν ορθογραφικά λάθη. 

Σχεδόν έξι στους δέκα μαθητές θεωρούν πως η χρήση αυτού του τρόπου γραφής απειλεί την ελληνική γλώσσα.

Την ίδια άποψη έχει το 64,3% των φιλολόγων, ενώ το 53,6% έχει παρατηρήσει αύξηση των ορθογραφικών λαθών σε μαθητές που παλαιότερα παρουσίαζαν καλύτερες επιδόσεις στον γραπτό λόγο.

Εφ. Το Έθνος, 8/9/2009

Κείμενο 2. Από τα φραγκοχιώτικα στα greeklish

Ας πούμε καθαρά τρεις βασικές αλήθειες για τη λατινοελληνική ορθογραφία σήμερα. Πρώτον, είναι ένα σύστημα γραφής συμπληρωματικό, περιορισμένο σε ειδικές συνθήκες χρήσης από ειδικές κοινωνικές ομάδες: μαθητές, φοιτητές, επιστήμονες, ανθρώπους των μέσων και της τεχνολογίας. Δεύτερον, η χρήση τους είναι τεχνικά εφικτή, με λίγη εξάσκηση διαβάζονται και γράφονται άνετα. Τρίτον, η λατινοελληνική ορθογραφία δεν εμποδίζει τη δημιουργική γλωσσική χρήση. Η ευρύτατη και συνεχιζόμενη χρήση των λατινοελληνικών από την ελληνική ηλεκτρονική κοινότητα έχει καταδείξει ότι η ελληνική γλώσσα απλά απέκτησε ακόμη ένα βοήθημα.

Ανδρουτσόπουλος, Γ.Κ., εφ. Το Βήμα, 5/9/1999

Θέματα

Α1.  Ποια είναι η θέση της συντάκτριας του κειμένου 1 για το φαινόμενο της χρήσης των greeklish;  Σε ποια στοιχεία στηρίζεται για να υποστηρίξει τη θέση αυτή;

(μονάδες 10)

Α1. Λαμβάνοντας υπόψη σας το δεύτερο κείμενο εξετάστε αν η γνώμη της απηχεί μια καθολική άποψη της επιστημονικής κοινότητας για το θέμα αυτό.

(μονάδες 5)

Α2. Στο τελευταίο μέρος του κειμένου παρατηρείται κάποια χαλάρωση της δομής του κειμένου. Να προτείνετε μια διαφορετική παράγραφοποίηση λαμβάνοντας υπόψη τα θέματα που παρουσιάζονται στο απόσπασμα.

(μονάδες 10)

Β1. α) Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμές τους.
α. η πλειοψηφία (83,9%) είπε ότι τα χρησιμοποιεί από συνήθεια
β.τα ευρήματα δείχνουν ότι η χρήση τους αρχίζει και από το δημοτικό

(μονάδες 6)

Β1. β) οι μαθητές δήλωσαν πως γράφουν greeklish για να αποφεύγουν ορθογραφικά λάθη.
Χαρακτηριστικό του επίσημου ύφους είναι η ονοματοποίηση, η χρήση ονοματικών αντί ρηματικών φράσεων. Αντικαταστήστε την υπογραμμισμένη φράση με μια ονοματική, για να αλλάξετε το ύφος.

(μονάδες 4)

Β2. Ποια λειτουργία της γλώσσας χρησιμοποιεί  η δημοσιογράφος στον τίτλο του κειμένου 1;

(μονάδες 5)

Β2. Πού αποσκοπεί με τη χρήση της λειτουργίας αυτής; Στην απάντησή σας να λάβετε υπόψη και την επίδραση που έχει ο τίτλος στο δέκτη.

(μονάδες 10)

Ο Λαθρεπιβάτης

Μια ταινία μικρού μήκους με θέμα τον καθημερινό ρατσισμό

Ο λαθρεπιβάτης (Schwarzfahrer) από tvxorissinora

Θεματικός κύκλος: Επιστήμη και Τεχνολογία

Στο προσκήνιο πάλι η βιοηθική

Της Μυρτώς Δραγώνα - Μονάχου

Μετά την πρόσφατη ολοκλήρωση της χαρτογράφησης του ανθρώπινου γονιδιώματος η βιοηθική ήλθε και πάλι στο προσκήνιο, θετικά και αρνητικά. Αποτέλεσε κεντρικό θέμα σε διαλέξεις, δημοσιεύματα και στρογγυλά τραπέζια και όμως αρκετά ζητήματα παρέμειναν ανοιχτά. Σε πρόσφατη δημόσια συζήτηση λ.χ. προβλήθηκαν μεταξύ άλλων ερωτήματα καταστατικά για την ίδια την ηθική, όπως για ποια ηθική πρόκειται σε θέματα τεχνητής γονιμοποίησης, κλωνοποίησης, υποκατάστασης μητρότητας κ.λπ. Τέθηκε το θέμα αν οι κανόνες της ηθικής είναι ξεπερασμένοι και ακόμη μήπως χρειάζεται αναθεώρηση του κώδικα ηθικής.  (…)

Η βιοηθική είναι ένας από τους κλάδους της εφαρμοσμένης ηθικής που γνωρίζει ιδιαίτερη άνθηση τα τελευταία τριάντα χρόνια μαζί με την περιβαλλοντική, την επιχειρησιακή και τη δημόσια ηθική και τις εξειδικεύσεις τους. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν διεπιστημονικό λόγο και μια πρακτική που ερευνά και συζητεί τα προβλήματα και τα διλήμματα που αναφύονται από την πρόοδο της ιατρικής και της βιολογίας, και έχουν κυρίως να κάνουν με τις εφαρμογές της βιοτεχνολογίας και τις επιπτώσεις τους στον άνθρωπο από ηθική, κοινωνική και νομική σκοπιά.

 (…)Ορισμένες αξίες της ιατρικής ηθικής και δεοντολογίας, όπως η αυτονομία, η αγαθοεργία, η εχεμύθεια, η πληροφόρηση, η συναίνεση και άλλες, μερικές έγκυρες ήδη από την εποχή του Ιπποκράτη, εξακολουθούν να παραμένουν σταθερές και στην πιο πρόσφατη εκδοχή της βιοηθικής. Τα διλήμματα όμως είναι τώρα πιο περίπλοκα απ' ό,τι στην ιατρική ηθική, οι συγκρούσεις των αξιών και των δικαιωμάτων πολύ πιο βαθιές και οι κίνδυνοι κατάχρησης, αλλά και οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής εκμετάλλευσης των δεδομένων της βιοτεχνολογίας πολύ πιο μεγάλοι.

Η βιοηθική λειτουργεί τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά. Φωτίζει τα προβλήματα και δίνει κατευθυντήριες γραμμές. Παρεμβαίνει όταν τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας απειλούν την ακεραιότητα και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, όταν παραβιάζονται θεμελιώδη δικαιώματά του και γενικά όταν απειλείται όχι μόνον η ποιότητα της ζωής, αλλά και η ίδια η ζωή. Χωρίς να διαπνέεται από αντιεπιστημονικό και αντιτεχνολογικό πνεύμα ή να αντιστρατεύεται την ελευθερία της έρευνας, έρχεται η βιοηθική να θέσει ορισμένα όρια στην ανεξέλεγκτη και ανεύθυνη πορεία της βιοτεχνολογίας, όπου αυτή δεν αποβαίνει τελικά προς όφελος του ανθρώπου και όπου ο άνθρωπος δεν αντιμετωπίζεται ως αυτοσκοπός αλλά ως μέσον. Δεν έρχεται η βιοηθική να σταματήσει την πρόοδο, αλλά να υποδείξει τις ασφαλιστικές δικλείδες που θα διασφαλίσουν τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αυτονομίας και διαβίωσης και θα συντείνουν στην άρση της γενετικής αδικίας. (…)

Η βιοηθική δεν κομίζει μια νέα ηθική. Ούτε ίσως χρειάζεται νέες αξίες. Ξαναθυμίζει απλώς ότι «επιστήμη χωριζομένη αρετής ου σοφία αλλά πανουργία φαίνεται».

Παρατηρήσεις

Α1.     Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου σε 100 -120 λέξεις

(Μονάδες 25)

Β1.  «επιστήμη χωριζομένη αρετής ου σοφία αλλά πανουργία φαίνεται». Να αναπτύξετε τη φράση σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων. 

(Μονάδες 10)

Β2.  Ο επιστημονικός λόγος είναι περιγραφικός,  ερμηνευτικός , αντικειμενικός και χρησιμοποιεί ειδικό λεξιλόγιο. Να επαληθεύσετε τα παραπάνω χαρακτηριστικά με παραδείγματα από το κείμενο που σας δόθηκε.

(Μονάδες 8)

Β3. Να βρείτε τον τρόπο ανάπτυξης της δεύτερης και τρίτης παραγράφου.

(Μονάδες 4)

Β4 α) Να βρείτε συνώνυμα των παρακάτω λέξεων: 

ξεπερασμένοι, άνθηση, αναφύονται, πρόοδο. άρση

(Μονάδες 5)

β) εχεμύθεια, αυτονομία, δικλείδες:  ποια είναι τα συνθετικά μέρη των λέξεων;

(Μονάδες 3)

γ) βιοτεχνολογία: Να σχηματίσετε 5 νέες σύνθετες λέξεις χρησιμοποιώντας το πρώτο συνθετικό της λέξης.

(Μονάδες 5)

Θεματικός κύκλος διαφήμιση. Απαντήσεις κριτηρίου 1

Βασικά στοιχεία που πρέπει να συμπεριλάβετε στην περίληψη

Νοηματικό κέντρο: εξετάζει τις δυνατότητες αποτελεσματικής προστασίας των παιδιών από τη διαφημιστική προπαγάνδα.

1^η παράγραφος:

      1. αμφισβητεί ως στερεοτυπική την αντίληψη της χειραγωγικής δύναμης της διαφήμισης στον κοινωνικό ιστό

2. Θέση: Υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι προστασίας των μικρών καταναλωτών

2^η παράγραφος

1. τεκμηρίωση με επιστημονικά πορίσματα:  ικανότητα των παιδιών να αντιλαμβάνονται τη λειτουργία των διαφημιστικών μηνυμάτων από μικρή ηλικία

3^η παράγραφος

1.έμφαση στην κατάλληλη αγωγή με στόχο τη διαμόρφωση υγιών καταναλωτικών προτύπων

2. Η αναγκαιότητα αυτή επιβάλλεται από τις καταστροφικές για το περιβάλλον συνέπειες του υπερκαταναλωτισμού

4^η παράγραφος

1.      αναφορά σε σύγχρονες θετικές εξελίξεις προς την κατεύθυνση αυτή: συνεργασία διαφημιστικού κλάδου με διεθνείς και ελληνικούς οργανισμούς για την προώθηση θετικών καταναλωτικών συμπεριφορών.

Επίλογος:  για την ευόδωση του στόχου απαιτείται συλλογική και συνολική κινητοποίηση. 

Στην εισήγησή της η Μ. Τσουκαρέστου εξετάζει τις δυνατότητες αποτελεσματικής προστασίας των παιδιών από τη διαφημιστική προπαγάνδα. Αμφισβητώντας ως στερεοτυπική την αντίληψη για τη  χειραγωγική δύναμη της διαφήμισης η ομιλήτρια αντιτείνει ότι υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι προστασίας των μικρών καταναλωτών. Τη θέση της  τεκμηριώνει με επιστημονικά πορίσματα που αποδεικνύουν την ικανότητα των παιδιών να αντιλαμβάνονται τη λειτουργία των διαφημιστικών μηνυμάτων. Αυτό εξηγεί, κατά την εισηγήτρια, την έμφαση που δίνεται στην αναζήτηση κατάλληλων μεθόδων αγωγής με στόχο τη διαμόρφωση υγιών καταναλωτικών προτύπων, αναγκαιότητα που επιβάλλεται από τις καταστροφικές για το περιβάλλον συνέπειες του σύγχρονου καταναλωτικού μοντέλου. Θετική εξέλιξη αποτελεί η συνεργασία του διαφημιστικού κλάδου με διεθνείς και ελληνικούς οργανισμούς για την προώθηση θετικών καταναλωτικών συμπεριφορών. Κλείνοντας τονίζει ότι για την ευόδωση του στόχου απαιτείται συλλογική και συνολική κινητοποίηση.  

Τρόποι πειθούς:  επίκληση στη λογική- τεκμήρια: πορίσματα ερευνών

Σύνταξη: ενεργητική= τονίζεται το πρόσωπο που δρα

"Σήμερα, επανεξετάζεται η αποτελεσματικότητα των πολιτικών της προστασίας και δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στη βιωματική και ενεργό καταναλωτική αγωγή των παιδιών" 

επιδράσεων = επιπτώσεων, επιρροών

ισχυρό= έντονο

αθέμιτες= ανάρμοστες

ανώδυνη= ακίνδυνη

εστιάζοντας= επικεντρώνοντας

σύγκλισης=συμφωνίας

στοχεύει= αποσκοπεί

συστηματικά=μεθοδικά

προσδοκίες=ελπίδες

να συμβάλει= να συνεισφέρει

Διαφήμιση. Κριτήριο 1

ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ:

ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ

Μπέττυ Τσακαρέστου[1]

Το θέμα των επιδράσεων της διαφήμισης στα παιδιά όπως και της ικανότητας τους να κατανοούν και να αξιολογούν τα διαφημιστικά μηνύματα, προκαλεί πάντοτε ισχυρό ενδιαφέρον στην κοινωνία και ισχυρές αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους ακαδημαϊκούς, τις καταναλωτικές ενώσεις, τους εκπροσώπους της αγοράς και τις ρυθμιστικές αρχές.  Παρά το γεγονός ότι διαθέτουμε νομοθετικές ρυθμίσεις,  όπως επίσης, ειδική πρόβλεψη στο άρθρο 18 του Ελληνικού Κώδικα Διαφήμισης- Επικοινωνίας για την προστασία των παιδιών και των νέων από αθέμιτες διαφημιστικές πρακτικές, το θέμα παραμένει ανοιχτό. Στερεοτυπικές αντιλήψεις για τον ιδεολογικό και «χειραγωγικό» ρόλο της διαφήμισης και των πρακτικών του μάρκετινγκ παραμένουν ισχυρές σε ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας αποδίδοντας στη διαφήμιση μια υπερβολική δύναμη επιβολής στάσεων, αντιλήψεων, αξιών και συμπεριφορών. Η παραπάνω τοποθέτηση δεν μας οδηγεί ασφαλώς να ισχυριστούμε ότι η διαφήμιση είναι «ανώδυνη». Πάντα χρειάζεται να θέτουμε πλαίσια για την υπεύθυνη άσκησης της και ελέγχους. 

Εστιάζοντας στο θέμα της διαφήμισης που απευθύνεται σε παιδιά και νέους, τα ευρήματα της ακαδημαϊκής έρευνας για το βαθμό κατανόησης των διαφημιστικών μηνυμάτων από τα παιδιά, συχνά είναι αντικρουόμενα. Ωστόσο υπάρχουν και σημεία σύγκλισης. Το πρώτο στοιχείο σύγκλισης πολλών μελετών είναι ότι τα παιδιά ήδη από την ηλικία των πέντε ετών είναι σε θέση να διακρίνουν, με την κατάλληλη πάντα καθοδήγηση από τους γονείς και τους δασκάλους τους,  τι είναι ένα διαφημιστικό μήνυμα,  πού στοχεύει και σε τι διαφέρει από το υπόλοιπο τηλεοπτικό ή ραδιοφωνικό πρόγραμμα ή τα περιεχόμενα των εντύπων. Αυτή η ικανότητα των παιδιών να «διαβάζουν» και να ερμηνεύουν τις διαφημίσεις αναπτύσσεται ακόμα πιο συστηματικά κατά τα επόμενα χρόνια της ανάπτυξης τους. 

Σήμερα, επανεξετάζουμε την αποτελεσματικότητα των πολιτικών της «προστασίας»  και δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στην βιωματική και ενεργό καταναλωτική αγωγή των παιδιών. Τα παιδιά δεν είναι οι αυριανοί καταναλωτές, είναι οι σημερινοί καταναλωτές. Συμμετέχουν και αποκτούν σύνθετες εμπειρίες από την οικογενειακή ζωή και τα καταναλωτικά της πρότυπα και αξίες, τα παραδοσιακά Μέσα και το διαδίκτυο, από την κοινωνία  και την αγορά. Μια απ’ τις βασικές κατευθύνσεις για χάραξη πολιτικών που ισχύουν σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η αρχή ότι ο ενημερωμένος και υπεύθυνος καταναλωτής είναι και πιο υπεύθυνος πολίτης. Αυτή η διάσταση αποκτά ιδιαίτερη σημασία σήμερα που στρεφόμαστε στην αειφόρο κατανάλωση, το «sustainable lifestyle», αποκτώντας συνείδηση των επιπτώσεων των καταναλωτικών μας επιλογών στο κλίμα του πλανήτη. Στο πεδίο της νέας πράσινης καταναλωτικής κουλτούρας είναι που αναλαμβάνουμε την ευθύνη ως πολίτες- ενήλικες και παιδιά- για να διαμορφώσουμε και να υποστηρίξουμε ένα νέο μοντέλο ζωής, δηλαδή να παράγουμε και να καταναλώνουμε με σεβασμό για το περιβάλλον και την κοινωνία. 

Ο κλάδος της επικοινωνίας και ειδικότερα της διαφήμισης συνεργάζεται με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών στην προώθηση νέων βιώσιμων καταναλωτικών προτύπων ζωής σε παιδιά και νέους μέσω του διαδραστικού εκπαιδευτικού προγράμματος Youth Exchange. Αυτό είναι ένα θετικό παράδειγμα για το πώς ο κλάδος της διαφήμισης και της επικοινωνίας μπορεί να συντονίσει το βήμα του,  και τα μηνύματα του, ανταποκρινόμενος στις κοινωνικές προσδοκίες για μια πιο υπεύθυνη στάση.

Το καταναλωτικό πρότυπο το διαμορφώνουμε όλοι μαζί. Σε αυτό το νέο περιβάλλον, η διαφήμιση μπορεί να συμβάλει θετικά χωρίς όμως να αναμένουμε ότι θα έχει τον πρώτο και καθοριστικό ρόλο.

Παρατηρήσεις

Παρατηρήσεις

Α.1. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου (100-120 λέξεις)

(25 μονάδες)

Β1. Η εισηγήτρια υποστηρίζει ότι «ο ενημερωμένος και υπεύθυνος καταναλωτής είναι και πιο υπεύθυνος πολίτης». Να αναπτύξετε τη φράση αυτή σε μια παράγραφο 80-100 λέξεων.

(10 μονάδες)

Β2 α. Ποιο είναι το θέμα του κειμένου και ποια η θέση της εισηγήτριας;

β. Ποιους τρόπους πειθούς χρησιμοποιεί η εισηγήτρια στην παράγραφο 2;

(μονάδες 10)

Β3. «Σήμερα, επανεξετάζουμε την αποτελεσματικότητα των πολιτικών της «προστασίας»  και δίνουμε μεγαλύτερη έμφαση στην βιωματική και ενεργό καταναλωτική αγωγή των παιδιών». Τι είδους σύνταξη επιλέγει η εισηγήτρια και γιατί; Μετατρέψτε τη σύνταξη στην αντίθετή της.

(μονάδες 5)

Β4. Να βρείτε συνώνυμα των λέξεων με έντονα γράμματα.

(μονάδες 10)

---

[1] Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού Παντείου Πανεπιστημίου

Απαντήσεις κριτηρίου

Ασκήσεις στους τρόπους και στα μέσα πειθούς

Κριτήριο αξιολόγησης

Να βρείτε στα παρακάτω παραδείγματα τους τρόπους και τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας:

Α.  Αν ληφθεί υπόψη, όμως, η άποψη του Jacob Bronowski ότι «το να αδιαφορεί [1] μια κοινωνία ή ένας λαός για την επιστήμη είναι σαν να περπατά με ανοιχτά μάτια προς τη σκλαβιά», τίθεται ως ζητούμενο οι επιστήμονες να αναδέχονται την κοινωνική ευθύνη και να υπηρετούν με την ερευνητική εργασία τους ό,τι ανεβάζει το επίπεδο (πνευματικό και βιοτικό) του λαού .

Β. Ο δικός μας χαρακτήρας είναι ζυμωμένος με το αίμα μιας μνήμης που δε [2] διαθέτουν οι άλλοι ευρωπαϊκοί λαοί. Φέρνουμε εμείς οι Έλληνες μια διάσταση ιστορίας μέσα μας με γεγονότα που μας πονούν, με νίκες κι αποτυχίες που μας φτερώνουν ή μας τυραγνούν. Πολιτιστικά είμαστε Ευρωπαίοι, ιστορικά νιώθουμε πριν απ’ όλα Έλληνες. Η πτώση της Πόλης μας δένει κόμπο το λαρύγγι ενώ τον Άγγλο ή το Γερμανό τον αφήνει σχεδόν αδιάφορο.

Γ. Στην εποχή μας σκάνδαλο είναι ότι πέφτει το χρηματιστήριο και όχι ότι κάθε [3] λεπτό πεθαίνουν 25 παιδιά από ασιτία. Ότι 250 εκατομμύρια αγοράκια και  κοριτσάκια σε όλον τον κόσμο ηλικίας 5 – 14 χρόνων δουλεύουν 14 – 16 ώρες την ημέρα δένοντας κόμπους σε χαλιά, στρίβοντας φύλλα καπνού, κόβοντας σπίρτα. Ότι παιδάκια παραμορφώνουν τα χέρια τους ράβοντας μπάλες, κόβοντας διαμάντια, παραμορφώνουν τα πόδια τους δουλεύοντας σε υαλουργίες, σε νταμάρια ή κάνοντας τους βαστάζους στις αγορές (...) ότι παιδάκια ξεφορτώνουν τούβλα στο Νεπάλ για 70 δρχ. σε κάθε 100 διαδρομές μεταξύ του φορτηγού και του γιαπιού.

Ε. Όμορφος ο κόσμος της ελεύθερης αγοράς, ο κόσμος της παγκοσμιοποίησης [4] που «προάγει τον πλούτο των εθνών και την ευημερία των ατόμων». Υπάρχουν στον πλανήτη ένα δισεκατομμύριο φτωχά παιδιά και οι στατιστικές της Unicef  λένε ότι ένα στα δύο εργάζεται στην κυριολεξία για ένα πιάτο φαί στις βιομηχανίες που παράγουν προϊόντα made in ... που πωλούνται στις αγορές της Δύσης. Οι στατιστικές επίσης λένε ότι το ένα στα δύο παιδιά των φτωχών και απόκληρων του πλανήτη είναι πλεονάζον. Οι αγορές δεν το χρειάζονται. Δεν είναι παραγωγικό. Και όποιος δεν παράγει, ως γνωστόν, δε χρειάζεται. Γι’ αυτό καλύτερα να πεθαίνουν προτού μεγαλώσουν και γίνουν επικίνδυνα.

Στ. Η Διεθνής Αμνηστία αναφέρει ότι στο Μεξικό κάποιοι κρατούμενοι τυγχάνουν [5] κακής μεταχείρισης. [Άρα, στο Μεξικό κάποιοι κρατούμενοι τυγχάνουν κακής μεταχείρισης]

---

 [1]Επίκληση στη λογική (χρησιμοποιεί έναν υποθετικό συλλογισμό του τύπου: Αν α  τότε β )

Επίκληση στην αυθεντία: ουσιαστικά στηρίζει το συλλογισμό του στην άποψη του  Bronowski.

 [2]Επίκληση στο συναίσθημα: λέξεις συναισθηματικά φορτισμένες (εμείς οι Έλληνες, α΄ πληθυντικό πρόσωπο), αναφορά σε συγκινητικά γεγονότα (νίκες, αποτυχίες, πτώση της Πόλης) με σκοπό να προκληθούν αισθήματα εθνικής περηφάνιας και συγκίνησης.  Μεταφορική/ συγκινησιακή χρήση της γλώσσας (ζυμωμένος…/μας φτερώνουν/κόμπο στο λαρύγγι)

Επίκληση στη λογική: Χρησιμοποιεί ένα παράδειγμα  ως τεκμήριο της θέσης του ότι οι Έλληνες είναι «ζυμωμένοι με το αίμα μιας μνήμης που δε διαθέτουν οι άλλοι λαοί (πτώση της Πόλης)

 [3]Επίκληση στη λογική: τεκμήρια (αριθμητικά δεδομένα: π.χ. κάθε λεπτό πεθαίνουν 25 παιδιά…

Επίκληση στο συναίσθημα: ειρωνεία: σκάνδαλο είναι ότι πέφτει το χρηματιστήριο

Συναισθηματική  γλώσσα: υποκοριστικά (παιδάκια, αγοράκια, κοριτσάκια)

Περιγραφή δύσκολων συνθηκών εργασίας και κακομεταχείρισης παιδιών.

 [4]Επίκληση στη λογική; Στατιστικά στοιχεία, αριθμητικά δεδομένα.

Κυρίως:  Επίκληση στο συναίσθημα:

Ειρωνεία; «όμορφος κόσμος» αντίθεση σε αυτό που λέγεται με αυτό που πιστεύει ο πομπός. «Όποιος δεν παράγει… επικίνδυνα»

 [5]Επίκληση στην αυθεντία. Στηρίζει το επιχείρημά του στις αναφορές της Διεθνούς Αμνηστίας που θεωρούνται αυθεντία στο πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.