Κυριακή 15 Ιουνίου 2014

Χάσμα γενεών, κριτήριο αξιολόγησης



Κείμενο 1. Το χάσμα των γενεών
(...)Το  κυρίαρχο, όμως, που απειλεί τον πολιτισμό μας είναι η διαφαινόμενη έχθρα μεταξύ των γενεών.
Η στάση σημαντικού μέρους των νέων απέναντι στους βιολογικούς τους φορείς είναι στάση, όχι απλώς κριτική, αλλά υπεροψίας και απόρριψης. Θυμίζει την αντίδραση μιας πολιτισμικής εθνότητας εναντίον μιας ξένης εθνότητας. Ιδιαίτερα η νεολαία που επαναστατεί επιδιώκει να κρατηθεί όσο μπορεί πιο μακριά από τη γενεά των γονέων τους. Όχι απλώς αγνοώντας την παραδοσιακή συμπεριφορά της, αλλά παρατηρώντας προσεκτικά όλες τις λεπτομέρειές της και κάνοντας ακριβώς το αντίθετο. Αυτοί οι νέοι έχουν, κατά τη γνώμη μου, πλήρη άγνοια των κινήτρων τους, και μάλιστα δίνουν συχνά διάφορες φαινομενικά λογικές εξηγήσεις. Τα αίτια πρέπει να αναζητηθούν σε λειτουργικές αδυναμίες της ανάπτυξής τους.
Η νεολαία έχει λόγους να πολεμάει τις διάφορες παθογένειες της κοινωνίας, και πράγματι αυτές υπάρχουν. Όσο, μάλιστα, διάστημα αυτή δεν θα διενεργείται πολιτικά, σε σημείο που να χάνει την ικανότητα να δέχεται τον διάλογο και την ύπαρξη και άλλης, εκτός της δικής της, αλήθειας, θα συμβάλλει στην αναγέννηση της κοινωνίας. Πρέπει να διδαχτεί στο σχολείο και στη ζωή ότι είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να καταργήσουμε με τρόπο αυθαίρετο στοιχεία του πολιτισμού μας, χωρίς να γνωρίζουμε τις επιπτώσεις τους στην πορεία της κοινωνίας μας. Άλλωστε, η επιλογή των διατηρητέων γνώσεων και στάσεων είναι αποτέλεσμα πολύχρονης δοκιμασίας.

Απόσπασμα από άρθρο που δημοσιεύτητκε στην εφ. Μακεδονία, 03/10/2009

Του καθηγητή Χρήστου Β. Μασσαλά,  προέδρου του ΔΕ Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Συμβουλίου Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης 

Κείμενο 2: Πού είναι το χάσμα γενεών;

Μια άποψη για τη «μάχη» των γενεών είναι ότι υπάρχει κάποια επανάσταση των νέων ενάντια στην πατρική εξουσία και τουλάχιστον έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ γονέων και παιδιών. Σχετικά μ’ αυτό το σημείο έχουν συλλεχθεί στοιχεία από 500 και περισσότερους μαθητές τριών κολλεγίων της Νότιας Καλιφόρνιας. Ποσοστό 80% περίπου διατηρούν στενούς και φιλικούς δεσμούς με τους γονείς τους, 70% νιώθουν συνδεδεμένοι ή πολύ συνδεδεμένοι, 81% πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρχει επικοινωνία με τους γονείς και ποσοστό 78% νιώθουν πως οι γονείς των τους καταλαβαίνουν πάντα ή σχεδόν πάντα.
Ανεξάρτητα από το τι ακριβώς σημαίνει χάσμα ανάμεσα στις γενεές, το γεγονός είναι ότι μεταξύ παιδιών και γονέων δεν υπάρχει μεγάλη ένταση. Η θεωρία πως το περιβάλλον της οικογένειας αποτελεί τη σκηνή της αρχέγονης πάλης ανάμεσα στις δυνάμεις της εξουσίας και της επανάστασης είναι υπερβολική. Όπως είπε ο Λίμπελ: «Βρήκαμε πως υπήρχε πολύ λιγότερος καταναγκασμός εκ μέρους των γονέων και πολύ λιγότερη επανάσταση εκ μέρους των παιδιών από ότι φαντάζεται ο κόσμος».
Υπάρχει χάσμα γενεών; Ναι, όχι, ίσως. Είναι φανερό πως η απάντηση εξαρτάται από τα ειδικά θέματα, για τα οποία μιλούμε. Εάν πούμε ότι υπάρχει θεμελιώδης έλλειψη επικοινωνίας ανάμεσα στις γενεές, τότε η απάντηση είναι οπωσδήποτε αρνητική. Από μία άποψη, η αντίληψη για την ύπαρξη χάσματος ανάμεσα στις γενεές αντιπροσωπεύει ένα είδος «λαϊκής» κοινωνιολογίας, μια από εκείνες τις συμπαθητικές και πρόχειρες συνθηματολογίες, που από καιρό σε καιρό κατακτούν τις εγωκεντρικές κοινωνίες. Η ταχύτητα με την οποία η παραπάνω συνθηματολογία εκπόρθησε τη λαϊκή αγωγή – μέσα από τις διαφημίσεις στα τηλεοπτικά παιχνίδια και τα όχι σοβαρά μυθιστορήματα – θα πρέπει να αποτελούσε αρκετή προειδοποίηση για το ότι η ομορφιά της κρύβεται στην επιπολαιότητά της. Κάτι συμβαίνει πραγματικά στους νέους. Αλλά το έχουμε παρεξηγήσει.

Απόσπασμα από δοκίμιο του Τζόζεφ Άντελσον, στο ∆οκίμια Υπηρεσία Ανάπτυξης Προγραμμάτων Μέσης Εκπαίδευσης, Υπουργείο Παιδείας Κύπρου, Λευκωσία 1993

Θέματα
Α1. Ποια αντίληψη για το χάσμα γενεών εκφράζουν οι συγγραφείς των δύο παραπάνω κειμένων;
Α2.

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2014

Μόδα και νέοι. Κριτήριο αξιολόγησης

Η μόδα του piercing και οι κίνδυνοί της

Η μόδα του τατουάζ συνεχίζει να κερδίζει έδαφος. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι, ιδιαίτερα νέοι, καταφεύγουν στη μέθοδο αυτή για να κάνουν μια ζωγραφιά με τατουάζ στο δέρμα τους που θα τους προσδώσει κάτι το ξεχωριστό.
Παράλληλα κατά τα τελευταία χρόνια έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής μια άλλη μέθοδος στολίσματος του δέρματος, το γνωστό με την αγγλική ορολογία piercing.  Το piercing στην ουσία αποδίδεται στα Ελληνικά με τη λέξη τρύπημα.
Με το τρύπημα του δέρματος, των αυτιών, των χειλών, των αυτιών και ακόμη της γλώσσας ή των γεννητικών οργάνων, τοποθετούνται κάθε λογής στολίδια.
Τα στολίδια αυτά του δέρματος μπορεί να είναι δακτυλίδια, χαλκάδες και διάφορα άλλα αντικείμενα διαφόρων σχημάτων, χρωμάτων και κατασκευασμένα από ποικιλία μετάλλων ή άλλων υλικών.
Οι τεχνικές αυτές έχουν διάφορους κινδύνους. Το πρόβλημα πήρε διαστάσεις όταν κατά τις αρχές του 2003, ένας έφηβος πέθανε από επιπλοκές  τρυπήματος με πρόσδεση στολιδιού στα χείλη (piercing).
Είναι γνωστό ότι τόσο το τατουάζ όσο και το τρύπημα, έχουν συσχετισθεί με τη μετάδοση μολυσματικών ασθενειών.
Η μετάδοση της ηπατίτιδας, του ιού HIV που προκαλεί το AIDS, της φυματίωσης, της λέπρας, του συνδρόμου του τοξικού σοκ και άλλων ασθενειών έχουν συσχετισθεί με τις τεχνικές αυτές.
Επιπρόσθετα σύμφωνα με στατιστικές, περίπου 50% των τρυπημάτων χρειάζονται στη συνέχεια ιατρική φροντίδα λόγω οξέων επεισοδίων μολύνσεων.


Τώρα μια νέα έρευνα που έγινε από την Ευρωπαϊκή Ένωση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τις βαφές που χρησιμοποιούνται για τα τατουάζ.
Οι βαφές που τοποθετούνται μέσα στο δέρμα κατά το τατουάζ είναι βιομηχανικές βαφές που αρχικά είχαν κατασκευαστεί για τα αυτοκίνητα και για τις τυπογραφικές μηχανές. Δεν έγιναν ποτέ μελέτες για την επίδραση των βαφών αυτών στο ανθρώπινο σώμα.
Εύλογα λοιπόν διερωτούνται οι αρμόδιοι: Θα θέλατε να βάλετε στο σώμα σας βαφές που κατασκευάστηκαν για τα αυτοκίνητα;
Είναι σίγουρο ότι τα θέματα αυτά είναι πολύ σοβαρά και απαιτείται ρύθμιση για το πως πρέπει να γίνονται. Κανένας δεν μπορεί να απαγορεύσει σε κάποιον να κάνει τατουάζ ή οτιδήποτε άλλο θέλει για να διακοσμήσει το δέρμα του με τρυπήματα και στολίδια.
Εκείνο όμως που επιβάλλεται είναι να τεθούν οι δικλείδες ασφαλείας ούτως ώστε όλες αυτές οι τεχνικές να γίνονται κάτω από συνθήκες ασφάλειας, από πεπειραμένα άτομα, με κατάλληλα υλικά για ανθρώπινη χρήση και χωρίς κίνδυνο μετάδοσης ασθενειών ή μόνιμης παραμόρφωσης του σώματος.


Ανάρτηση στον ιστότοπο medlook.net (ομάδα από επιστήμονες, γιατρούς, τεχνολόγους και άλλους συνεργάτες)
Θέματα
Α1.  Με ποιους κινδύνους σύμφωνα με το κείμενο έχουν συσχετιστεί τα τατουάζ και το piercing;
Α2. Να εντοπίστε στο κείμενο 5  συνδετικές λέξεις και να επισημάνετε τη λειτουργία τους στη συνοχή του.
Β1. 50% των τρυπημάτων χρειάζονται στη συνέχεια ιατρική φροντίδα.
Οι τεχνικές αυτές έχουν διάφορους κινδύνους.
Να ξαναγράψετε τις προτάσεις, αλλάζοντας τις υπογραμμισμένες λέξεις με άλλες που θα ταίριαζαν σε ένα πιο επίσημο ύφος.
Β2. Το ύφος του κειμένου, ενώ γράφεται από ειδικούς επιστήμονες, είναι απλό. Να αιτιολογήσετε την επιλογή αυτή των συντακτών του λαμβάνοντας υπόψη το σκοπό του συντάκτη και το κοινό στο οποίο πιθανόν απευθύνεται.
Β2. Να εντοπίστε τα στοιχεία πολυτροπικότητας του κειμένου και να εξηγήσετε τη λειτουργία τους.


Τα greeklish, κριτήριο αξιολόγησης

Κείμενο 1. Τα greeklish σκοτώνουν τη γλώσσα
Τα greeklish απειλούν την ελληνική γλώσσα. Η συνήθεια των μαθητών να χρησιμοποιούν αυτόν τον τρόπο γραφής στο Διαδίκτυο ή στα γραπτά μηνύματα στο κινητό τους τηλέφωνο, επηρεάζει αρνητικά την ορθογραφική τους ικανότητα και οδηγεί στην αύξηση των λαθών τους στα γραπτά του σχολείου.
Σύμφωνα με έρευνα που διενήργησε το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας σε μαθητές γυμνασίων και λυκείων της Κοζάνης, αλλά και σε φιλολόγους, οι τελευταίοι έχουν συναντήσει λέξεις γραμμένες σε greeklish σε ποσοστό 64,3%.
Παράλειψη τονισμού των λέξεων ή σημείων στίξης, χρήση λατινικών σημείων στίξης (κυρίως ερωτηματικών), συνδυασμός ελληνικών και λατινικών γραμμάτων στις λέξεις, ορθογραφικά λάθη (π.χ. ο αντί για ω), φωνητικά λάθη (π.χ. κς αντί για ξ) και σύντμηση λέξεων (π.χ. τεσπα αντί τέλος πάντων, τπτ αντί για τίποτα, δλδ αντί για δηλαδή, κ.ά.)
Οι φιλόλογοι παρατήρησαν και λάθη που χαρακτηρίζονται ως μη αναμενόμενα, όπως αλλαγή χρόνου ή προσώπου στα ρήματα, αλλαγή πτώσης στα ουσιαστικά, αντικατάσταση λέξης με άλλη, με εντελώς διαφορετική σημασία.
Συνολικά, το 77,4% των μαθητών χρησιμοποιούν greeklish, με σημαντική αύξηση μεταξύ γυμνασίου και λυκείου (67,8% στο γυμνάσιο, 88,5% στο γενικό λύκειο), ενώ .
Περίπου οι μισοί τα χρησιμοποιούν από δύο έως και περισσότερα χρόνια, πάνω από 63% τα χρησιμοποιεί καθημερινά, ενώ σε ποσοστό 15,7% γράφουν σε greeklish ακόμα και σε χειρόγραφα, όπως προσωπικές σημειώσεις, σχολικές εργασίες κ.α.
Σε ό,τι αφορά τους λόγους χρήσης, η πλειοψηφία (83,9%) είπε ότι τα χρησιμοποιεί από συνήθεια.
 Το 75,8% για εξοικονόμηση χρόνου και το 71,4% τα θεωρούν χρήσιμο ή βολικό εργαλείο και το 33,9% επειδή είναι «μόδα».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε ποσοστό 38,7% οι μαθητές δήλωσαν πως γράφουν greeklish για να αποφεύγουν ορθογραφικά λάθη. 
Σχεδόν έξι στους δέκα μαθητές θεωρούν πως η χρήση αυτού του τρόπου γραφής απειλεί την ελληνική γλώσσα.
Την ίδια άποψη έχει το 64,3% των φιλολόγων, ενώ το 53,6% έχει παρατηρήσει αύξηση των ορθογραφικών λαθών σε μαθητές που παλαιότερα παρουσίαζαν καλύτερες επιδόσεις στον γραπτό λόγο.
Εφ. Το Έθνος, 8/9/2009

Κείμενο 2. Από τα φραγκοχιώτικα στα greeklish

Ας πούμε καθαρά τρεις βασικές αλήθειες για τη λατινοελληνική ορθογραφία σήμερα. Πρώτον, είναι ένα σύστημα γραφής συμπληρωματικό, περιορισμένο σε ειδικές συνθήκες χρήσης από ειδικές κοινωνικές ομάδες: μαθητές, φοιτητές, επιστήμονες, ανθρώπους των μέσων και της τεχνολογίας. Δεύτερον, η χρήση τους είναι τεχνικά εφικτή, με λίγη εξάσκηση διαβάζονται και γράφονται άνετα. Τρίτον, η λατινοελληνική ορθογραφία δεν εμποδίζει τη δημιουργική γλωσσική χρήση. Η ευρύτατη και συνεχιζόμενη χρήση των λατινοελληνικών από την ελληνική ηλεκτρονική κοινότητα έχει καταδείξει ότι η ελληνική γλώσσα απλά απέκτησε ακόμη ένα βοήθημα.
Ανδρουτσόπουλος, Γ.Κ., εφ. Το Βήμα, 5/9/1999



Θέματα
Α1.  Ποια είναι η θέση της συντάκτριας του κειμένου 1 για το φαινόμενο της χρήσης των greeklish;  Σε ποια στοιχεία στηρίζεται για να υποστηρίξει τη θέση αυτή;
(μονάδες 10)
Α1. Λαμβάνοντας υπόψη σας το δεύτερο κείμενο εξετάστε αν η γνώμη της απηχεί μια καθολική άποψη της επιστημονικής κοινότητας για το θέμα αυτό.
(μονάδες 5)
Α2. Στο τελευταίο μέρος του κειμένου παρατηρείται κάποια χαλάρωση της δομής του κειμένου. Να προτείνετε μια διαφορετική παράγραφοποίηση λαμβάνοντας υπόψη τα θέματα που παρουσιάζονται στο απόσπασμα.
(μονάδες 10)
Β1. α) Να αντικαταστήσετε τις υπογραμμισμένες λέξεις με συνώνυμές τους.
α. η πλειοψηφία (83,9%) είπε ότι τα χρησιμοποιεί από συνήθεια
β.τα ευρήματα δείχνουν ότι η χρήση τους αρχίζει και από το δημοτικό
(μονάδες 6)
Β1. β) οι μαθητές δήλωσαν πως γράφουν greeklish για να αποφεύγουν ορθογραφικά λάθη.
Χαρακτηριστικό του επίσημου ύφους είναι η ονοματοποίηση, η χρήση ονοματικών αντί ρηματικών φράσεων. Αντικαταστήστε την υπογραμμισμένη φράση με μια ονοματική, για να αλλάξετε το ύφος.
(μονάδες 4)

Β2. Ποια λειτουργία της γλώσσας χρησιμοποιεί  η δημοσιογράφος στον τίτλο του κειμένου 1;
(μονάδες 5)
Β2. Πού αποσκοπεί με τη χρήση της λειτουργίας αυτής; Στην απάντησή σας να λάβετε υπόψη και την επίδραση που έχει ο τίτλος στο δέκτη.
(μονάδες 10)