Πέμπτη 28 Ιουνίου 2012

Τεχνολογία - Διαδίκτυο: Κριτήριο αξιολόγησης


«Τεχνολογία και κοινωνία. Οι επιπτώσεις μιας επανάστασης»

Νοηματικό κέντρο κειμένου:
Η τεχνολογία αποτελούσε σε κάθε εποχή δύναμη και μοχλό εξέλιξης. Ο ρόλος της αυτός φαίνεται να αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα στις σύγχρονες κοινωνίες και η συμβολή της στην ανάπτυξη γίνεται καθημερινά εντονότερη. Τα σύγχρονα τεχνικά μέσα, π.χ. η μικροηλεκτρονική και η πληροφορική, δημιούργησαν πραγματική επανάσταση και έδωσαν τη δυνατότητα να υλοποιηθούν διεργασίες και σχεδιασμοί που διαφορετικά θα έμεναν στη φαντασία μας.
Σημειώσεις - Πλαγιότιτλοι
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων ετών λοιπόν μας έχουν τουλάχιστον εντυπωσιάσει. Συχνά παρασυρόμαστε σε παρουσιάσεις και αναλύσεις νέων τεχνολογιών εστιάζοντας την προσοχή μας στο δέντρο και ξεχνώντας το δάσος. Όλοι πάντως συμφωνούμε ότι υπάρχουν δύο συνιστώσες:  η τεχνολογία και η χρήση της. Η δεύτερη συχνά έρχεται σε σύγκρουση με τις κοινωνικές δυνάμεις. Ας δούμε κάποιες από τις επιπτώσεις της λεγόμενης τεχνολογικής επανάστασης.

Πολλά έχουν γραφεί σχετικά με το δίκτυο Ίντερνετ και τις αλλαγές που θα φέρει στη ζωή μας. Ένα θέμα που συνήθως παραβλέπεται, είναι αυτό των επιδράσεων του δικτύου στο κοινωνικό γίγνεσθαι μέσω του περιεχομένου του, δηλαδή στα σημαντικά ζητήματα της λογοκρισίας, της ελεύθερης διακίνησης ιδεών, του ελέγχου της κοινωνικής συμπεριφοράς και της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Το τεράστιο πρόβλημα του ελέγχου του δικτύου έχει πολλές πλευρές, μία από τις οποίες είναι η πιστοποίηση του περιεχομένου του. Κάθε λογής αιρέσεις, φασιστοειδή και πορνογράφοι έχουν κατακλύσει ήδη το δίκτυο. Οι αποδέκτες των περιεχομένων του δικτύου δεν έχουν ούτε την οργάνωση, ούτε τη δυνατότητα να ελέγξουν τα πληροφοριακά σκουπίδια, και δεν αναφερόμαστε μόνο στην πορνογραφία ή το σατανισμό :  περισσότερο επικίνδυνα είναι τα πολιτικά και πολιτισμικά πληροφοριακά σκουπίδια, τα οποία δεν είναι άμεσα ορατά.

Εξίσου, αν όχι περισσότερο ανησυχητικές είναι ορισμένες αφανείς στους απλούς χρήστες πλευρές της διαχείρισης του δικτύου, όπως για παράδειγμα η μελέτη των «δικτυακών συνηθειών» των χρηστών. Όποιος είναι σε θέση να παρακολουθήσει την κίνηση ενός χρήστη στο δίκτυο, δηλαδή το πότε και πού συνδέεται, με ποιους επικοινωνεί, πού «συχνάζει» περισσότερο, και, σύντομα, τι και από πού αγοράζει, έχει στα χέρια του ένα πλήρες κοινωνικό προφίλ αυτού του χρήστη. Υπάρχει ορατός κίνδυνος οι πάσης φύσεως διαχειριστές και πιστοποιητές στο μέλλον να έχουν στα χέρια τους υλικά, για να προβλέπουν την κοινωνική συμπεριφορά και να επιδρούν εγκαίρως «διορθωτικά».

Η υποταγή της κοινωνίας στις ανάγκες της κατευθυνόμενης τεχνολογίας – με αποκορύφωμα το αμερικανικό πρότυπο- αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό δείγμα θυσίας των ιδεών στο βωμό μίας αμφισβητούμενης κοινωνικής ευημερίας. Φαίνεται σαν η κοινωνία μας να έχει απολέσει τόσο τον προσανατολισμό της όσο και το δικαίωμά της να καθορίζει αυτοδύναμη τη δική της κατεύθυνση. 

Κι αν όλα αυτά είναι σωστά, αν αποτελούν γενική παραδοχή, τότε ποια είναι η διέξοδος;
Η άνευ μνήμης και αφελής τεχνοκρατική αντιμετώπιση των εξελίξεων δεν είναι, πιστεύουμε δικαιολογημένη. Η  εκπαίδευση για τη σωστή χρήση της τεχνολογίας είναι ζήτημα ζωής για τις σύγχρονες κοινωνίες. Αναγκαιότητα να παρέχεται η ανάλογη αγωγή από τα παιδικά χρόνια, από το σπίτι και το σχολείο. Προκύπτει η ανάγκη να μάθουμε όλοι να πειθαρχούμε και να αυτοπεριοριζόμαστε. Εμάς, τους πολίτες βαρύνει η ευθύνη να ευαισθητοποιηθούμε, έτσι ώστε το ανάλογο της τηλεόρασης του μέλλοντος να αποτελέσει το μάτι μας που θα μας επιτρέπει να βλέπουμε και όχι την τερατώδη μάσκα της όποιας κατασκευασμένης εικονικής πραγματικότητας.

Ο κινητήριος μοχλός της ιστορίας είναι η παραγωγική διαδικασία και όχι η «εικονική» συμμετοχή. Όλα εξαρτώνται από το πόσο τελικά οι πολίτες θα εξελίξουν την πολιτική συνείδησή τους και θα αντιμετωπίσουν το Δίκτυο όχι ως εντυπωσιασμένοι ιθαγενείς που καταναλώνουν αστραφτερά καθρεφτάκια, αλλά ως δημότες Αθηναίοι σε μια δημοκρατία χωρίς σκλάβους.                          

(Διασκευασμένο δοκίμιο του Ν. Μαρκάτου)                                          (559 λέξεις)

Ασκήσεις
  1. Να κάνετε το διάγραμμα του κειμένου και στη συνέχεια να το πυκνώσετε σε 100- 120 λέξεις.
  2. «θα αντιμετωπίσουν το Δίκτυο όχι ως εντυπωσιασμένοι ιθαγενείς που καταναλώνουν αστραφτερά καθρεφτάκια, αλλά ως δημότες Αθηναίοι σε μια δημοκρατία χωρίς σκλάβους» :  Προσπαθήστε να εξηγήσετε το νόημα της παρομοίωσης .
  3. Να βρείτε για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις μία συνώνυμη

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου